Grote en kleine brandnetel

Laren, 17 mei 2015

Grote en kleine brandnetel (Urtica dioica en Urtica urens)

Vindplaats: Eemnes, Stammeweg, 5 mei 2015, in de berm (zie foto)
Vindplaats google maps

Bloeiwijze: De bloeiwijze is een pluim. De grote brandnetel is een tweehuizige plantensoort (zowel mannelijke als vrouwelijke planten). Meestal vind je grote groepen, ontstaan via wortelstokken, van hetzelfde geslacht bij elkaar. De bloeiwijze van de mannelijke en van de vrouwelijke plant verschillen bij goede beschouwing (de bloemen zijn tamelijk onopvallend, het is een windbestuiver) van elkaar. De mannelijke planten hebben kortere zijtakken en de piepkleine bloemetjes zijn bij rijping geel van kleur. De bloeiwijze van de vrouwelijke planten zijn ook een soort pluimen van kleine groene bloemetjes die in de oksels van de bladeren staan. De kleine brandnetel is eenhuizig. De bloemen zijn daar groenachtig, vele vrouwelijke bloemen groeien samen met enkele mannelijke bloemen in rechtopstaande of schuin opzij staande aarvormige bloeiwijzen, die meestal korter zijn dan de bladstelen.

Mannelijke bloemen grote brandnetel                                      Vrouwelijke bloemen grote brandnetel

Brandnetelfamilie
De brandnetelfamilie (Urticaceae) is een familie van bedektzadigen. Het is niet bekend hoeveel soorten bedektzadigen er zijn. De meest waarschijnlijke schattingen lopen uiteen tussen de 200.000 en de 450.000 soorten. Ze worden gekenmerkt door bloemen en doordat ze zich voortplanten door zaden en vruchten. In Nederland komen vier soorten voor: de grote brandnetel, de kleine brandnetel, het groot glaskruid en het klein glaskruid. Ook het slaapkamergeluk (verwilderd) is familie.

Kenmerken

Er zijn twee soorten brandnetel: de grote en de kleine brandnetel. Wat ze met elkaar gemeen hebben zijn allereerst de netels. De netels zijn brandharen, die uit een cel bestaan en in de top priemvormig uitlopen. Daar zit een knopje dat breekt bij aanraking waarna het de vorm krijgt van een injectienaald die in de huid dringt. In het celsap zit histamine en dat veroorzaakt de jeuk. Wat ze ook gemeen hebben is de voorliefde voor bemeste grond. Het is een echte stikstof-indicator. De grote brandnetel kan wel 4 meter hoog worden. De kleine brandnetel is vooral wijdverspreid. Urtica komt van het Latijnse urere (branden). Urens betekent brandend. Dioica komt van het Griekse de-oikos en betekent tweehuizig.